“El-yurt umidi” jamg‘armasining stipendiya tanloviga ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi ta’lim dasturlari uchun 20 tagacha kvota ajratiladi.

Avvalroq prezident farmoni bilan 2025-yil uchun davlat dasturi qabul qilingani haqida xabar berilgandi.

Hujjat bilan Toshkentdagi “Green University” ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi kabi ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklari bo‘yicha yetakchi oliy ta’lim tashkiloti etib belgilanmoqda.

2025/2026 o‘quv yilidan mazkur oliygohda “sirkulyar iqtisodiyot” ta’lim yo‘nalishida kadrlar tayyorlash amaliyoti yo‘lga qo‘yiladi. Qoraqalpog‘iston, viloyatlar va Toshkent shahrida universitetga biriktiriladigan “yashil texnikumlar” tashkil etiladi.

Shuningdek, grant o‘rinlarini bosqichma-bosqich oshirish orqali aniq va tabiiy fanlar, muhandislik-texnika, xizmatlar, tibbiyot kabi sohalarda davlat buyurtmasi 25 mingtaga yetkaziladi.

“El-yurt umidi” jamg‘armasi tomonidan ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi ta’lim dasturlari asosida ta’lim olish uchun stipendiya tanloviga 20 tagacha kvota ajratib boriladi.

Mamlakatning har bir tuman yoki shahrida bosqichma-bosqich kamida bittadan umumta’lim maktabi faoliyati tashkil etiladi. U inklyuziv ta’lim talablariga javob berishi kerak.

Avvalroq keyingi o‘quv yilidan OTMlarda dual ta’lim tizimi yo‘lga qo‘yilishi haqida xabar berilgandi. Tizim birinchi bosqichda Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat institutining 3 va 4-kurs talabalari uchun joriy qilinadi.

Mamlakatda oltin ishlab chiqarish OKMK va NKMKda qazib olish hajmining oshishi hisobiga 8% ga o‘sdi.

2024-yilda oltinga bo‘lgan global talab rekord darajaga — 4 974 tonnaga yetdi, bu oldingi yilga nisbatan 1% ga ko‘pdir. Bu haqda Jahon oltin kengashi (World Gold Council) ning yillik hisobotida keltirilgan.

Markaziy banklarning faol xaridlari va investorlarning yuqori qiziqishi o‘sishning asosiy “drayveri” bo‘ldi. Kengash ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekiston Markaziy bankining sof oltin xarid qilish hajmi 11 tonnani tashkil etdi. Bu ko‘rsatkich bilan mamlakat dunyoda to‘qqizinchi o‘rinda turibdi. Olmaliq va Navoiy kon-metallurgiya kombinatlaridagi yuqori qazib olish hisobiga O‘zbekistonda oltin ishlab chiqarish hajmi 8% ga oshdi.

Shuningdek, noyabr oyi yakunlariga ko‘ra, O‘zbekiston Markaziy banki Polsha bilan birgalikda dunyodagi ikkita asosiy oltin xaridorlaridan biriga aylandi. WGCda qayd etilishicha, noyabr oyida AQShdagi saylovlardan keyin qimmatbaho metallar narxining pasayishi ayrim markaziy banklarni qo‘shimcha xarid qilishga undagan bo‘lishi mumkin.

Asosiy trendlar

Markaziy banklar ketma-ket uchinchi yil 1 ming tonnadan ortiq oltin sotib oldi. Eng yirik xaridorlar uchligida Polsha (90 tonna), Turkiya (75 tonna) va Hindiston (73 tonna) turibdi.

Oltin qazib olishning umumiy hajmi 1% ga oshib, 3 661 tonnani tashkil etdi, oltinni qayta ishlash esa 11% ga oshib, 1 370 tonnani ko‘rsatdi. Qimmatbaho metallar taklifi 4 974,5 tonnaga (+1%), talab esa 4 553,7 tonnaga (+1%) oshdi.

2025-yil uchun kutilmalar

Mutaxassislar 2025-yilda oltinga bo‘lgan talab yuqori darajada qolishini kutmoqdalar. Markaziy banklar zaxiralarni ko‘paytirishda davom etadi, investorlar esa iqtisodiy beqarorlik sharoitida oltindan himoya aktivi sifatida foydalanadilar. Shu bilan birga, zargarlik buyumlariga bo‘lgan talab yuqori narxlar bosimi ostida qolishi mumkin.

O‘zbekistonda oltin bozoridagi vaziyat ichki makroiqtisodiy omillarga, jumladan, valyuta siyosati, inflyatsiya darajasi va eksport bozorlarining holatiga bog‘liq bo‘ladi. Oltin zaxiralarini mustahkamlash bo‘yicha global trend davom etayotgan sharoitda mamlakat ushbu aktivni jamg‘arish strategiyasini saqlab qolishi mumkin.

O‘zbekiston va Malayziya imtiyozli savdo to‘g‘risidagi bitimni imzolash, shuningdek, innovatsion sohalarda sheriklikni yo‘lga qo‘yishga kelishib oldi.

Shavkat Mirziyoyev 5-fevral kuni Kuala-Lumpurda Malayziya bosh vaziri Anvar Ibrohim bilan muzokara o‘tkazdi. Bu haqda prezident matbuot xizmati xabar berdi.

Yetakchilar ikki tomonlama sheriklikni, eng avvalo, savdo-iqtisodiy va investitsiyaviy sohalarda kengaytirish masalalarini muhokama qildilar. 2024-yilda O‘zbekiston-Malayziya hukumatlararo komissiyasining birinchi yig‘ilishi o‘tkazilishi, Ishbilarmonlar kengashi tuzilishi qayd etildi. Mirziyoyev va Ibrohim tovar ayirboshlash hajmini oshirish maqsadida imtiyozli savdo bitimini ishlab chiqishga, shuningdek, sanoat hamkorligi dasturini qabul qilishga va o‘zaro sanoat ko‘rgazmalarini tashkil etishga kelishib oldilar.

Malayziya tomoni O‘zbekistonning Jahon savdo tashkilotiga a’zo bo‘lish masalasida qo‘llab-quvvatlashini bildirdi. Bundan tashqari, tomonlar 2025−2026 yillarni ikki mamlakat hamkorligidagi innovatsion rivojlanish davri deb e’lon qildilar.

Davlat rahbarlari faol madaniy-gumanitar almashinuvni davom ettirish muhimligini ta’kidladilar. Joriy yilda O‘zbekiston va Malayziyada madaniyat haftaliklari o‘tkaziladi.

Shavkat Mirziyoyev va Anvar Ibrohim tomonidan Strategik sheriklik yo‘lida ikki tomonlama hamkorlikni chuqurlashtirish to‘g‘risida qo‘shma bayonot imzolandi.

Shuningdek, quyidagi hujjatlar qabul qilindi:

• Mahsulotlarning “halol” standartlariga muvofiqligini baholash sohasida hamkorlik to‘g‘risida bitim;
• Bojxona ishida hamkorlik va o‘zaro yordam to‘g‘risida bitim;
• Oliy ta’lim sohasida hamkorlik to‘g‘risida bitim;
• Sog‘liqni saqlash sohasida hamkorlik to‘g‘risida bitim;
• Madaniyat sohasida hamkorlik to‘g‘risida bitim;
• Sud-ekspertlik faoliyati sohasida hamkorlik to‘g‘risida bitim;
• Akademik-diplomatik hamkorlik to‘g‘risida bitim;
• “Aqlli” shaharlarni rivojlantirish sohasida hamkorlik to‘g‘risida bayonnoma;
• 2025−2026-yillarda korrupsiyaga qarshi kurashish sohasidagi sheriklikni chuqurlashtirish bo‘yicha qo‘shma reja.

Unga ko‘ra, 2025-yil uchun hisoblangan minimal iste’mol xarajatlari qiymati bir oyda kishi boshiga 669 ming so‘mni tashkil etdi.

O‘zbekistonda minimal iste’mol xarajatlari qiymati oshirildi. Bu haqda Statistika agentligi matbuot xizmati xabar berdi. 2024-yil dekabr oyida may oyiga nisbatan hisoblangan iste’mol narxlari indeksidan kelib chiqib, 2025-yil uchun hisoblangan minimal iste’mol xarajatlari qiymati bir oyda kishi boshiga 669 ming so‘mni tashkil etdi.

2024-yilda energiya narxlari oshishi sabab minimal iste’mol xarajatlari 621 ming so‘mdan 648 ming so‘mga oshirilib, qayta ko‘rib chiqilgandi. 2025-yilda 1-apreldan elektr va gaz tariflarini oshirish rejalashtirilgan.

Minimal iste’mol xarajatlari qiymatini hisoblash tartibiga asosan, kelgusi yil uchun minimal iste’mol xarajatlari oziq-ovqat, nooziq-ovqat, mahsulotlari va xizmatlar narxlari darajasidan kelib chiqib, indeksatsiya qilib boriladi.

Jahon tajribasida minimal iste’mol xarajatlari ko‘rsatkichidan kambag‘allik chegarasi sifatida foydalanish keng tarqalgan bo‘lib, mazkur ko‘rsatkichdan:

• davlatning moddiy va boshqa ijtimoiy ko‘maklariga muhtoj aholining maqsadli (target) guruhini aniqlash;
• kambag‘allikka qarshi kurashish strategiyasi va dasturlarida belgilangan vazifa va chora-tadbirlarning natijadorligi hamda manzilliligini oshirish, shuningdek, ularning doimiy monitoringini yuritish;
• pensiyalar va nafaqalarning eng kam miqdorini belgilash, shuningdek, kambag‘al oilalarga beriladigan boshqa turdagi moddiy ko‘maklarni ko‘rsatishda mezon sifatida foydalaniladi.

Avvalroq 2024-yil yakuni bilan O‘zbekistonda kambag‘allik darajasi 9% dan pasaygani haqida xabar berilgandi.

Kambag‘al aholi soni 719 ming nafarga kamayib, 3,3 mlnni tashkil etdi. Aholining real daromadi 10,7% ga o‘sib, jon boshiga oyiga o‘rtacha 2,1 mln so‘mdan to‘g‘ri keldi.

Ular tarkibining asosiy qismi ish haqi, tadbirkorlikdan olingan mablag‘lar hamda pensiya va subsidiyalardan iborat.