Bosh sahifa Blog Sahifa 10

Prezident O‘zbekistonda noqonuniy yer ajratishga butunlay chek qo‘yish bo‘yicha topshiriq berdi

0

Hokimliklar, kadastr xizmatlari, banklar va soliq organlarida byurokratiya va korrupsiyaviy tuynuklarni bartaraf etish rejalashtirilmoqda.

Shavkat Mirziyoyev 29-iyul kuni maishiy korrupsiyaga qarshi kurashish va uning oldini olish chora-tadbirlari bo‘yicha taqdimot bilan tanishdi. Bu haqda prezident matbuot xizmati xabar berdi.

Ma’lumotlarga ko‘ra, barcha korrupsiya holatlarining 75%i asosan shahar va tumanlar darajasida yuzaga keladigan maishiy korrupsiya bilan bog‘liq. Prezidentning 21-apreldagi farmoniga muvofiq, Bosh prokuraturada korrupsiyani keltirib chiqaruvchi omillarni tahlil qilish bo‘yicha alohida sho‘ba tashkil etilib, hududlarga chiqqan holda korrupsiyaning sabab va shart-sharoitlari tizimli o‘rganilmoqda.

Prokuratura tizimidagi Huquqni muhofaza qilish akademiyasi va ilmiy-tadqiqot markazida 200 dan ortiq mutaxassis ilm va tahlil bilan shug‘ullanayapti. Umuman, huquq-tartibot idoralarida 100 mingdan ziyod xodim korrupsiyaning oldini olish bo‘yicha ishlayapti.

“Lekin ko‘p hollarda bu illatning sabablari chetda qolib, oqibati bilan kurashilayapti. Korrupsiyaga yo‘l qo‘ymaydigan preventiv choralar hali yetarli emas. Har kuni odamlarning ishi tushadigan hokimlik, kadastr, bank va soliq idoralarida byurokratiya, „korrupsiyaviy tuynuklar“ to‘liq yo‘qolgani yo‘q”, — deyiladi xaabrda.

Taqdimotda shu boradagi qo‘shimcha chora-tadbirlar muhokama qilindi.

korrupsiya, prezident, shaffoflik, yer ajratishMamlakatda 43 ta nazorat idorasi bor. Hamma vazirliklarda komplayens nazorat bo‘limlari tashkil etilgan. Avvalo, ularning samaradorligini oshirish vazifasi qo‘yildi. Vazirlik va idoralar huzuridagi inspeksiyalarning bu boradagi faoliyatiga ham tanqidiy munosabat bildirildi.

Prezident korrupsiyaning faqat kamaygani emas, qanchasining oldi olinganiga qarab, davlat idoralari faoliyatini baholash kerakligini ta’kidladi.

Yer ajratish bo‘yicha shaffof tizim joriy qilingani, lekin, joylarda bu borada noqonuniy xatti-harakatlar haligacha uchrab turgani qayd etildi. Shu bois kadastr, O‘zbekkosmos, qurilish va boshqa tegishli tashkilotlar ma’lumotlarini tahlil qilib, bunday holatlarga butunlay chek qo‘yish shartligi ko‘rsatib o‘tildi.

Prokuratura tizimini to‘liq raqamlashtirish va barcha sohalar ustidan “raqamli nazorat” o‘rnatish zarurligi ta’kidlandi.

Korrupsiyaga qarshi kurashish milliy kengashi yig‘ilishida parlamentning mas’ul qo‘mitalariga mahallagacha tushib, korrupsion holatlarning kelib chiqish sabablarini o‘rganish, davlat xaridlarida to‘g‘ridan to‘g‘ri shartnomalarni kamaytirish, yoshlar o‘rtasida korrupsiyaga murosasizlik muhitini shakllantirish kabi dolzarb masalalarda tavsiyalar berilgan edi.

O‘zbekistonda ish haqi, pensiya va nafaqalarni inflyatsiyadan yuqori darajada oshirish rejalashtirilmoqda

0

Iqtisodiyot va moliya vazirligi Pensiya jamg‘armasi daromadlarini ta’minlash uchun ijtimoiy soliq bo‘yicha imtiyozlar berishni kuchaytirmoqchi.

O‘zbekistonda ish haqi, pensiya va nafaqalar inflyatsiya darajasidan yuqori ko‘tariladi. Bu haqda Iqtisodiyot va moliya vazirligi tomonidan e’lon qilingan 2026−2028 yillarga mo‘ljallangan fiskal strategiyada aytib o‘tilgan.

2028-yilgacha budjet tashkilotlari xodimlarining ish haqi, pensiya va nafaqalar miqdorini yillik inflyatsiya darajasidan yuqori darajada oshirish rejalashtirilmoqda. Bu chora-tadbirlar “aholining turmush darajasini yuksaltirish, fuqarolarning real daromadlari o‘sishini ta’minlash va ularning ijtimoiy himoyasini kuchaytirish” maqsadiga qaratilgan.

O‘tgan yili e’lon qilingan 2025−2027-yillarga mo‘ljallangan fiskal strategiyada ijtimoiy to‘lovlarni inflyatsiyadan past bo‘lmagan darajada indeksatsiya qilish haqida so‘z borgan edi.

Shuningdek, Iqtisodiyot va moliya vazirligi Pensiya jamg‘armasi daromadlari barqarorligini ta’minlash uchun ijtimoiy soliq bo‘yicha imtiyozlar berishni kuchaytirmoqchi.

Masalan, 2028-yilgacha xizmatlar sohasi uchun ijtimoiy soliqning pasaytirilgan stavkasi 1% miqdorida amal qiladi. Imtiyoz faqat 30 yoshgacha bo‘lgan xodimlarga, agar ularning ish haqi 3 mln so‘mdan oshsa, tatbiq etiladi.2025-yilda buudjetdan Pensiya jamg‘armasiga transfertlar hajmi 20 trln so‘mdan oshishi kutilmoqda. 2028-yilga borib esa bu miqdor 26 trlnga yetadi. Shunday qilib, 2023-yilga nisbatan transferlar deyarli ikki baravar ko‘payadi.

inflyatsiya, ish haqi, nafaqa, pensiya

Infografikaga ko‘ra, 2022-yildan boshlab byudjet xodimlarining ish haqi, pensiya va nafaqalar inflyatsiyadan yuqori darajada indeksatsiya qilingan. 1-iyuldan boshlab ijtimoiy to‘lovlar miqdori o‘rtacha 10% ga oshdi, inflyatsiya esa 2025 yil yakuni bo‘yicha 8% darajasida prognoz qilinmoqda.

Budjet xodimlarining ish haqini har 1 foiz punktga oshirish byudjetga 1,67 trln so‘mga tushadi. Pensiyalarning xuddi shunday o‘sishi — 861 mlrd so‘m. Ijtimoiy nafaqa oluvchi oilalar soni 10% ga oshsa, byudjet xarajatlari qariyb 1,6 trln so‘mga ko‘payadi.

Davlat organlarida ijro intizomini nazorat qilish uchun sun’iy intellekt qo‘llaniladi

0

Hisob palatasi farmon, qaror va farmoyishlar doirasida ajratilgan mablag‘larning maqsadli sarflanishini tahlil qiladi.

Shavkat Mirziyoyev davlat organlari va muassasalarida ijro intizomini mustahkamlash to‘g‘risidagi farmonni imzoladi. Bu haqda Adliya vazirligining Huquqiy axborot kanali xabar berdi.

Farmonda ijro intizomini tashkil etish sohasidagi bir qator asosiy yo‘nalishlar belgilangan. Xususan, qonunlar, davlat rahbarining farmon, qaror, farmoyish va topshiriqlari ijrosini nazorat qilishning samarali mexanizmlarini joriy etish rejalashtirilgan.

Ijroni tashkil etishda birinchi rahbarlarning mas’uliyati oshiriladi. Bundan tashqari, ijro intizomi nazorati tizimiga sun’iy intellekt texnologiyalarini joriy etish vazifasi qo‘yildi.

Hisob palatasiga qo‘shimcha vazifalar yuklanadi, jumladan:

  • qonunlar, farmonlar, qarorlar va farmoyishlar doirasida ajratilgan mablag‘larning maqsadli sarflanishini hamda ularning aholi va tadbirkorlik uchun samaradorligini tahlil qilish;
  • intizomni mustahkamlash, mansabdor shaxslarning shaxsiy javobgarligini oshirish, islohotlar natijalariga erishish bo‘yicha keng qamrovli chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish;
  • qonun hujjatlari va topshiriqlarning ijrosini ta’minlash bo‘yicha davlat organlarining faoliyatini muvofiqlashtirish.

Buning uchun 1-sentabrdan Hisob palatasiga qo‘shimcha 10 ta shtat birligi beriladi. Ular Pensiya jamg‘armasidagi shtatlarni qisqartirish hisobiga ta’minlanadi.

Xuddi shu sanadan boshlab davlat organlarining ijro intizomi uchun mas’ul bo‘lgan tuzilmalari bevosita birinchi rahbarlarga bo‘ysunadi.

Ularning xodimlari Hisob palatasi, Vazirlar Mahkamasi va Adliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan grafik asosida har 3 yilda malaka oshiradi.

Uchala tashkilot ham vaziyatni baholash amaliyotini joriy etadi Adliya vazirligi markaziy apparati tuzilmasida 20 kishidan iborat Prezident va hukumat hujjatlari ijrosini nazorat qilish boshqarmasi tashkil etiladi.

Ibrat farzandlari asoschisi Rustam Qoriyev tavsiya qilgan 5 ta kitob

0

Rustam Qoriyev o‘z tajribasiga tayanib, shaxsiy va professional o‘sishiga hissa qo‘shgan — loyiha yuritish, shaxsiy rivojlanish va fikrlash doirasini kengaytirishga yordam beradigan kitoblar ro‘yxatini Spot bilan bo‘lishdi.

Rustam Qoriyev 21 yoshida ingliz tilida ravon gapirgan yoshlarga havas qilib, uni mukammal o‘rganishga bel bog‘laydi. O‘qituvchilik qilish haqida o‘ylamagan bo‘lsa-da, moliyaviy qiyinchiliklar sabab ingliz tilidan dars bera boshlaydi.

Keyinchalik bu mashg‘ulot doimiy ishga aylanadi. 2022-yilda u “Ibrat farzandlari” loyihasiga asos soladi — bu tashabbus til o‘rganishga qiziqqan yoshlarni bir joyga jamlashga qaratilgan edi. Hozirda platforma orqali 2 mlndan ortiq foydalanuvchilar xorijiy tillarni bepul o‘rganishmoqda.

Rustam Qoriyevning kitobga qiziqishi bolaligidayoq boshlangan. Ammo mutolaaga bo‘lgan munosabati talabalik yillarida o‘zgardi — o‘sha vaqtda u kitob faqat bilim emas, balki dunyoqarash va hayotga bo‘lgan munosabatni shakllantiruvchi kuchli vosita ekanini anglab yetdi.

“Kitob o‘qish hayotimdagi o‘sish bosqichlarida doim muhim rol o‘ynagan. Rahbarlik, ustozlik, yetakchilik — bularning barchasi bilimga, bilim esa kitobga tayanadi. Kitoblar menga ko‘p savollarga oldindan javob topishga yordam bergan”, — deydi u.

Qoriyev har kuni kamida 20 daqiqa kitob o‘qishga odatlangan. Bu vaqt unga ichki osoyishtalik va fikr tiniqligi beradi. U o‘zini kitobxon deb biladi.

Bugungi kunda uning shaxsiy kutubxonasida 300 dan ortiq asar bor. Ular orasida ta’lim, psixologiya, boshqaruv, fitratshunoslik, hamda islomiy bilimlarga oid kitoblar alohida o‘rin tutadi. Bolalar uchun tanlangan ilhomlantiruvchi adabiyotlar va “Ibrat Farzandlari” loyihasida tavsiya qilinadigan kitoblar ham bu ro‘yxatda mavjud.

Qog‘ozli kitoblar esa Rustam uchun alohida qadrlidir. U sahifalarni qo‘lda his qilish, iz qoldirish va o‘z fikrini belgilash jarayonini onlayn o‘qishdan afzal ko‘radi. Safarda elektron kitoblar qulay bo‘lsa-da, qog‘ozli kitob bilan o‘qish unga ko‘proq zavq bag‘ishlaydi.


“Venchur tafakkur”, Ilya Strebulaev, Aleks Dang

Kitob boshqacha fikrlash va sarmoyadan maksimal darajada foyda olish haqida. Bugun eng dadil va ta’sirli loyihalarga mablag‘ ajratayotgan venchur investorlar tobora ko‘proq e’tiborga tushmoqda. Ben Xorovis va Jon Doer kabi investorlar endilikda milliard dollarlik kompaniyalar asoschilari darajasida taniqli bo‘lib qoldi. Nega ular bunchalik muvaffaqiyatli? Nima uchun venchur kapital yildan-yilga yuqori daromad keltiryapti?

Silikon vodiysidagi investorlar bilan o‘tkazilgan yuzlab suhbatlar va Stenford universitetidagi o‘n yillik tajriba muallif Ilya Strebulayevni bir xulosaga olib keldi: venchur tafakkuri klassik qaror qabul qilish yondashuvlaridan tubdan farq qiladi. Bu fikrlar sog‘lom mantiqqa ziddek ko‘rinsa-da, aynan shunday yondashuv eng yirik texnologik yutuqlarga olib kelmoqda. Masalan, qisqa muddatli foydani inkor etmaslik, xatolarni foydali deb bilish, muvaffaqiyatsizliklardan qo‘rqmaslik.

Bu asar faqat biznes haqida emas. “Venture” tafakkuri — qaror qabul qilish, jamoa bilan ishlash, karyera qurish va hayotda yo‘l topishga doir tamoyillar haqida. Kitob nafaqat tadbirkorlarga, balki rahbarlarga, o‘qituvchilarga va karyerasi hamda hayotida yanada ishonchliroq qarorlar qabul qilishni xohlovchilarga ham foydali bo‘ladi. U noaniqlikka boshqacha nuqtai nazardan qarashga va uni tahdid sifatida emas, balki imkoniyat deb qabul qilishga yordam beradi.

books, kitoblar tavsiyasi, rustam qoriyev


“0 dan boshlangan biznes. Lean Startup uslubi”, Erik Ris

Bu kitob amerikalik tadbirkor Erik Risning kitobi bo‘lib, butun dunyo bo‘ylab startapchilar, innovatorlar va menejerlar uchun qo‘llanmaga aylangan. Unda biznesni yaratish va rivojlantirishga tejamkor, moslashuvchan va tezkor yondashuv taklif etiladi.

Muallif mahsulotni shunchaki ishlab chiqish emas, balki haqiqatan mijozga kerak bo‘lgan narsani topish va yaratishni ustuvor deb biladi. Kitobda g‘oyalarni tez sinab ko‘rish, uzluksiz o‘rganish va resurslarni bekorga sarflamaslik asosiy tamoyillar sifatida ilgari suriladi.

Ris yuqori noaniqlik sharoitida qanday qilib xatolardan saboq olib, biznesni samarali yo‘lga qo‘yish mumkinligini amaliy misollar bilan ko‘rsatadi.

Kitob startap asoschilari, mahsulot ustida ishlayotganlar va yangilik kiritishga intilayotgan har bir inson uchun yozilgan.

books, kitoblar tavsiyasi, rustam qoriyev


“Farovonlik Paradoksi”, Kleyton Kristenson

“Farovonlik paradoksi” (The Prosperity Paradox) — bu Kleyton Kristenson, Efosa Ojomo va Karen Dillon tomonidan yozilgan kitob bo‘lib, u kambag‘allikni oddiy yordam dasturlari orqali emas, balki innovatsiya va bozorni yaratish orqali hal etish konsepsiyasini ilgari suradi.

Kitobda mualliflar nafaqat AQSh yoki Yevropa mamlakatlari, balki Meksika, Yaponiya, Janubiy Koreya va hatto Nigeriya kabi turli davlatlar misolida innovatsiyalar qanday qilib millionlab insonlarning turmush tarzini o‘zgartirganini ochib beradi. Ular real hayotiy misollar orqali ko‘rsatadi: “nima uchun ba’zi mamlakatlar tez rivojlanadi va bu rivojlanishga nima sabab bo‘ladi?”.

Kitob sizni nafaqat iqtisodiyot va innovatsiyalar bilan tanishtiradi, balki kengroq savollarni qo‘yadi: “nimaga aholi farovonligini oshirishga qaratilgan ko‘plab qarorlar muvaffaqiyatsizlikka uchraydi?”. Bu savollar, Kristensenning ilmiy tadqiqotlari bilan birga, global rivojlanishning zamonaviy muammolarini yanada tushunishga yordam beradi.

Bu kitobni siyosatchilar, davlat xizmatchilari, iqtisodchilar, tadbirkorlar, talabalar va mamlakat taraqqiyotiga befarq bo‘lmagan har bir kishiga tavsiya etish mumkin.

Unda oddiy islohotlardan tashqari, startap yondashuvi orqali iqtisodiy o‘sishga qanday erishish mumkinligi ko‘rsatiladi. Mualliflar real voqealar va tajribalarga tayangan holda aniq yo‘l xaritasini taklif qiladi. Xulosa qilib aytganda bu — fikrlashga va harakatga undovchi, amaliy qadamlarga chorlovchi kitob.

books, kitoblar tavsiyasi, rustam qoriyev


“Alkimyogar”, Paulo Koelo

“Alkimyogar” mashhur braziliyalik yozuvchi Paulo Koelo tomonidan yozilgan eng mashhur falsafiy-sarguzasht romanlardan biri. U ilk bor 1988-yilda nashr etilgan bo‘lib, butun dunyo bo‘ylab 80 dan ortiq tillarga tarjima qilingan va millionlab nusxalarda sotilgan.

Asarning asosiy g‘oyalari:

  • orzular sari yo‘lga chiqing — har bir insonning hayotda o‘zining “shaxsiy afsonasi” bor;
  • taqdir jasur kishilarni qo‘llaydi — siz chindan istagan narsani olasiz, agar harakat qilsangiz;
  • xazina tashqarida emas, ichkarida — haqiqatda eng katta boylik sizning ichki o‘sishingiz va ma’naviy rivojlanishingizdir;
  • tabiat va alomatlar bilan muloqot — dunyo bilan uyg‘un yashash, belgilarni anglash muhimdir.

Bu kitob — yo‘lini topmoqchi bo‘lganlar, orzulari sari dadil qadam qo‘ymoqchi bo‘lgan yoshlar, hamda ma’naviy izlanishda yurganlar uchun.

Muallifning quyidagi fikri hayotimda chuqur iz qoldirdi: “Biror narsani chin dildan istasangiz, butun koinot uni amalga oshirishga yordam beradi.”

Agar siz o‘zingizni tinglash, ichki ovozingizga quloq tutish yoki hayotga yangi nigoh bilan qarashni istasangiz — “Alkimyogar” sizni o‘ylantiradigan, yo‘l ko‘rsatuvchi kitob bo‘lishi mumkin.

books, kitoblar tavsiyasi, rustam qoriyev


“Iymon”, Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf

Asar islomiy e’tiqodga oid muhim kitoblardan biridir. Unda iymonning mazmuni, asosiy shartlari va musulmon hayotidagi o‘rni sodda va tushunarli tilda bayon etiladi. Bu kitob — iymon nima ekani, uni qanday saqlash va mustahkamlash haqida chuqur mulohaza yuritish uchun muhim manba.

Bu kitob nafaqat bilim manbai, balki ijtimoiy va ma’naviy barkamollikka yetaklovchi yo‘lboshchi hamdir. Uning har bir sahifasi o‘quvchini o‘z e’tiqodiga qayta nazar tashlashga, dinni to‘g‘ri anglab, hayotiga tatbiq etishga undaydi. “Iymon” — har bir musulmon qalbi uchun ruhiy ozuqa bo‘lishi shubhasiz.

O‘zbekistonda o‘zini o‘zi band qilganlar 5,5 mln nafardan oshdi

0

Qayd etilishicha, fuqarolar eng ko‘p maishiy xizmatlar, qishloq xo‘jaligi xizmatlari hamda ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohalarida o‘zini o‘zi band qilgan.

2025-yil 1-iyul holatiga — o‘zini o‘zi band qilgan shaxslar 5,5 mln nafardan oshdi. Bu haqda Soliq qo‘mitasining matbuot xizmati xabar berdi.

Qayd etilishicha, ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 56% ga (2,1 mln nafar) oshgan.

O‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar umumiy sonining 58%ini erkaklar, 42%ini ayollar tashkil qiladi.

o'zini o'zi band qilgan shaxslarO‘sish ko‘rsatkichi eng yuqori sohalar:

  • maishiy xizmatlar — 51,4% (735,1 mingta);
  • qishloq xo‘jaligi xizmatlari — 66,1% (606,9 mingta);
  • ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish — 64,4% (213,2 mingta).

Hududlar kesimida eng ko‘p Samarqand viloyatida (593,2 ming) fuqaro o‘zini o‘zi band qilgan. Undan keyingi o‘rinlarda Toshkent (538,8 ming) va Qashqadaryo viloyatlari (517,5ming) turibdi.

2025-yilda 184,2 ming fuqaro yengil avtotransportda yo‘lovchi tashish faoliyati bo‘yicha o‘zini o‘zi band qilgan.

Bakalavr va magistratura uchun davlat granti kvotalari tasdiqlandi

0

2025/2026 o‘quv yili uchun bakalavriat bosqichiga 35 500 ta, magistratura bosqichiga esa 9 922 ta grant ajratildi.

18-iyul kuni prezidentning davlat oliy ta’lim tashkilotlariga o‘qishga qabul qilishning davlat buyurtmasi parametrlarini tasdiqlash to‘g‘risidagi farmoyishi qabul qilindi.

Hujjat bilan 2025/2026 o‘quv yili va kelgusi 3 o‘quv yili uchun davlat OTMlariga davlat buyurtmasi asosida o‘qishga qabul qilish davlat buyurtmasi parametrlari tasdiqlandi.

Bunda bakalavriat bosqichiga kunduzgi ta’lim shakli bo‘yicha grant uchun o‘rinlar quyidagicha:

  • 2025/2026 o‘quv yili uchun — 35 500 ta;
  • 2026/2027 o‘quv yili uchun — 36 023 ta;
  • 2027/2028 o‘quv yili uchun — 36 460 ta;
  • 2028/2029 o‘quv yili uchun — 36 761 ta.

Magistratura bosqichiga kunduzgi ta’lim shakli bo‘yicha:

  • 2025/2026 o‘quv yili uchun — 9 922 ta;
  • 2026/2027 o‘quv yili uchun — 10 191 ta;
  • 2027/2028 o‘quv yili uchun — 10 477 ta;
  • 2028/2029 o‘quv yili uchun — 10 784 ta.
  • Shuningdek, xorijiy oliy ta’lim tashkilotlari va ularning filiallari hamda nodavlat oliygohlarga 1 320 ta davlat granti ajratildi.

O‘qish istagini bildirgan, xorijda istiqomat qilayotgan yosh vatandoshlar uchun 30 ta, xotin-qizlar uchun esa 4 000 ta davlat granti uchun o‘rinlar taqsimlandi.