Oliy ta’lim muassasalari ular to‘plagan ballari asosida moliyalashtiriladi. Agar ularning jami ballari 85% ga yetsa, budjetdan 20% lik bonus beriladi. 56% dan kam bo‘lsa, moliyalashtirish qisqaradi.

Avvalroq prezident raisligida oliygohlar bitiruvchilarini ishga joylashtirish bo‘yicha yig‘ilish o‘tkazilayotgani haqida xabar berilgandi.

Davlat rahbari rektorlar vakolatini kengaytirish va mas’uliyatini oshirish bo‘yicha yangi tizim joriy qilish zarurligini ta’kidladi.

Endilikda, Yangi O‘zbekiston universitetining baholash tizimi oliygohlarda ham yo‘lga qo‘yiladi. Moliyalashtirish ular to‘plagan ballariga qarab amalga oshiriladi. Baholash quyidagicha belgilanadi:

• bitiruvchilar bandligiga qarab — 40 ball;
• ilmiy tadqiqotlar uchun tarmoq buyurtmasi va mahsulotini sotishiga qarab — 30 ball;
• ilmiy salohiyati, tan olingan xalqaro jurnallardagi maqolalari uchun — 20 ball;
• tadqiqotlar uchun jalb qilgan mahalliy va xorijiy grant uchun — 10 ballgacha.
• Masalan, Qarshi texnika universiteti jami ballarning 85%ini to‘plasa, bu yilgi budjetdan berilayotgan 78 mlrd so‘mga qo‘shimcha 20% lik bonus beriladi. Agar 56% dan kam to‘plasa, keyingi o‘quv yiliga moliyalashtirish qisqaradi.

Milliy universitet, Irrigatsiya kabi ilmiy oliygohlar, Madaniyat va san’at, Konservatoriya kabi ijtimoiy oliygohlarni texnika yo‘nalishidagi amaliy oliygohlar bilan tenglashtirib bo‘lmasligi qayd etildi. Mutasaddilarga reyting mezonlarini ishlab chiqishda buni hisobga olish topshirildi.

Yangi O‘zbekiston universitetida rektorlar maktabi orqali rektor va prorektorlikka nomzodlar maqsadli tayyorlanadi. O‘quv kursida eng yaxshi natija ko‘rsatgan rektorlikka nomzodlar malaka oshirish uchun Garvard universitetiga yuboriladi.

Ko‘p masalalarda rektorlarga mustaqillik beriladi. Avvalo, barcha oliygohlar tashkiliy va akademik mustaqil bo‘ladi. Ya’ni, rektor o‘rinbosarlarini o‘zi tayinlaydi (amaldagi tartibga ko‘ra, vazirlik bilan kelishish kerak). Bunda har bir nomzod oliygoh kengashida o‘zining yillik dasturini himoya qiladi.

Rektorlar belgilangan moliyalashtirish va shtati doirasida professor-o‘qituvchilar va boshqaruv xodimlarini o‘zi taqsimlaydi. Bundan tashqari, rektorlarga “super” kontrakt summasini tabaqalashgan holda belgilash vakolati beriladi.

O‘zbekistonlik loyihalar tanlovning uchta yo‘nalishidan — eng yaxshi startap loyihasida ishtirok etish uchun ariza topshirishlari mumkin.

IT Park Uzbekistan Digital Startup Awards (DSA) xalqaro dasturida ishtirok etish uchun arizalarni qabul qilishning yakuniy bosqichi boshlanganini e’lon qiladi.

Tanlov IT Park Ventures bilan hamkorlikda Yevroosiyo davlatlaridagi istiqbolli startaplarni individual murabbiylik va $1 mln miqdoridagi mukofot jamg‘armasi orqali qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan.

Dasturning maqsadi yuqori salohiyatli loyihalarni aniqlash, tadbirkorlikni rivojlantirish va mintaqaviy startap ekotizimida innovatsion faollikni rag‘batlantirishdan iborat.

Digital Startup Awards uchta yo‘nalishni o‘z ichiga oladi:

• inkubatsiya — ilk bosqichdagi startaplar uchun g‘oyadan MVP gacha. Individual qo‘llab-quvvatlash, loyihaviy o‘qitish va biznes modelini ishlab chiqishni o‘z ichiga oladi;
• akseleratsiya — Product-Market Fit bosqichiga yetgan startaplar uchun oflayn dastur. Sotuvlarni kengaytirish, investitsiyalarni jalb qilish va yangi bozorlarga chiqishga yo‘naltirilgan;
• eng yaxshi startap loyiha — tasdiqlangan daromad va barqaror natijalarga ega yetuk startaplar (Seed dan Series A darajasigacha) uchun. G‘oliblar grant mablag‘lari va investorlar bilan aloqa o‘rnatish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. O‘zbekistonlik startaplar ushbu yo‘nalishda ishtirok etishlari mumkin.

Ishtirokchilar uchun intensiv seminarlar va o‘quv dasturlari tashkil etiladi. Startaplar xalqaro darajadagi mentorlar va ekspertlarga, shuningdek, boshqa jamoalar, korporatsiyalar va venchur fondlari bilan aloqa o‘rnatish imkoniyatiga ega bo‘ladilar.

Arizalar 2025-yil 30-avgustgacha qabul qilinadi. Sentabr oyida tanlov ishtirokchilari saralanadi, oktabr-noyabr oylarida esa yarim finallar o‘tkaziladi. DSA grand-finali 10-dekabr kuni bo‘lib o‘tadi.

Eng yaxshi startaplar $40 minggacha mukofot puli oladi. Tadbirning umumiy sovrin jamg‘armasi $1 mlnni tashkil etadi.

Batafsil ma’lumot olish va tanlovda ishtirok etish uchun ariza topshirish uchun StartupBase veb-saytida.

Shuningdek, bunday mamlakatlarning logistika integratsiyasiga ko‘maklashish jamg‘armasini ta’sis etish, O‘zbekistonda agrotarmoqni rivojlantirish uchun Innovatsion xabni yaratish takliflari bildirildi.

5-avgust kuni Shavkat Mirziyoyev Turkmanistonda o‘tkazilayotgan BMTning Dengizga chiqish imkoni bo‘lmagan rivojlanayotgan mamlakatlar bo‘yicha uchinchi konferensiyasida ishtirok etib, nutq so‘zladi. Bu haqda prezident matbuot xizmati xabar berdi.

Davlat rahbari O‘zbekiston dengiz kommunikatsiyalariga faqat bir necha davlatlar hududi orqali chiqishi mumkinligini ta’kidlab, deyarli 3 ming km masofada joylashgan portlardan geografik olislik bir qator obyektiv muammolarni vujudga keltirayotganini qayd etdi.

Bular — yuqori tariflar, transport yo‘laklari va infratuzilmalarning o‘tkazish imkoniyati cheklangani hamda boshqa davlatlarning bojxona-tranzit siyosatiga bog‘liqligi.

Jahon banki ma’lumotlariga ko‘ra, transport xarajatlarining kattaligi va tranzit tizimining beqarorligi tufayli Markaziy Osiyo mintaqasi har yili YIMning 2%igacha yo‘qotmoqda. Logistika xarajatlari mahsulotlar umumiy narxida 60% gacha yetmoqda. Bu raqam jahondagi o‘rtacha ko‘rsatkichlardan bir necha barobar yuqoridir.

• barqaror rivojlanish asosi sifatida infratuzilmani modernizatsiya qilish;
• tranzit muammolarini bartaraf etish maqsadida o‘zaro bog‘liqlikni kuchaytirish;
• global teng huquqlilikning muhim elementi bo‘lgan rivojlanish huquqini ta’minlash.

Shavkat Mirziyoyev umumiy tahdid va muammolarni yengib o‘tish bo‘yicha aniq, amaliy va institutsional jihatdan ta’minlangan qarorlar muhimligini ta’kidlab, bir nechta takliflarni bildirdi.

Birinchi navbatda xalqaro transport yo‘laklari va infratuzilmasini rivojlantirish uchun muvofiqlashtirilgan harakatlar zarurligi aytildi. Mamlakat O‘zbekiston-Afg‘oniston-Pokiston temir yo‘lini qurish loyihasini tayyorlash va amalga oshirishni tezlashtirish tarafdori.

“Ushbu istiqbolli yo‘lakni qurilayotgan Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘l magistrali bilan bog‘lash keng mintaqamizda yangi savdo-iqtisodiy makon va barqaror transport infratuzilmasini shakllantirish uchun katta imkoniyatlar ochadi”, — dedi prezident.

O‘rta yo‘lakni to‘liq ishga tushirish uchun, birinchi navbatda, kelishilgan tranzit siyosati, tartibotlarni soddalashtirish va konteynerlarda yuk tashish uchun maqbul tariflarni joriy etish muhimdir.

BMT shafeligida dengizga chiqish yo‘liga ega bo‘lmagan mamlakatlar uchun Tranzit kafolatlari to‘g‘risidagi global bitimni ishlab chiqish taklif etildi. Bunday mexanizm portlar va kommunikatsiyalardan adolatli foydalanish shartlarini ta’minlaydi, yuk tashishda xavf-xatarlarni pasaytiradi, global logistikada tengsizlikni kamaytirishga xizmat qiladi.

Navbatdagi yo‘nalish yirik infratuzilma loyihalarini moliyalashtirish uchun moslashuvchan investitsiya vositalari bilan bog‘liq. Markaziy Osiyo mamlakatlarining transport infratuzilmasini rivojlantirish uchun zarur bo‘lgan sarmoyalar yiliga qariyb $40 mlrd, deb baholanmoqda.

Prezident BMT shafeligida Dengizga chiqish yo‘liga ega bo‘lmagan mamlakatlarning logistika integratsiyasiga ko‘maklashish jamg‘armasini ta’sis etishni taklif qildi. Ushbu jamg‘armaga donor mamlakatlar, xalqaro rivojlanish institutlari va global dasturlar resurslarini keng jalb etish maqsadga muvofiq.

Bundan tashqari, dengizga chiqish yo‘liga ega bo‘lmagan mamlakatlarning Zaiflik global indeksini ishlab chiqish tashabbusi ilgari surildi. Bu mamlakatlarning tranzit borasida cheklangan imkoniyatlarini xolis ko‘rib chiqish va mavjud sharoitlar asosida xalqaro moliyaviy-texnik dasturlarni kengaytirish va resurslarni samarali taqsimlashning ta’sirchan vositasiga aylanishi kutilmoqda.

“Eng asosiysi — ushbu indeks mamlakatlarimizning raqobatbardoshligi va ishbilarmonlik muhitini adolatli baholashda hisobga olinishi kerak”, dedi mamlakat yetakchisi.

O‘zbekistonda agrotarmoqni rivojlantirish uchun Innovatsion xabni yaratish bo‘yicha taklifni amalga oshirish prinsipial ahamiyatga egaligi aytildi. Xab moslashuvchan agrotexnologiyalarni tatbiq etish, suvni tejash va oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga oid innovatsion loyihalarni ilgari surish, o‘zaro bilim va tajriba almashishga xizmat qiladi.

“Umumiy tahdidlarni birgalikda bartaraf etish bo‘yicha aniq takliflar ishlab chiqishga mamlakatlarimiz yetakchi ekspertlari va “aql markazlari»ni faol jalb etish muhim. Bu borada xalqaro anjuman va davra suhbatlari o‘tkazishni taklif qilamiz”, — deya qayd etdi prezideny.

Bunday tadbirlar kun tartibiga global ishlab chiqarish zanjirlariga mamlakatlarning chuqur integratsiyasini ta’minlash, sun’iy intellekt va raqamli texnologiyalarni jadal rivojlantirish, transchegaraviy investitsiyalarni kengaytirish va startaplarni qo‘llab-quvvatlash masalalarini kiritish mumkin.

O‘zbekiston, shuningdek, dengizga chiqish yo‘liga ega bo‘lmagan mamlakatlar uchun Xalqaro tahlil markazi faoliyatiga qo‘shilish niyatida.

“Global bozorlarga chiqish barcha uchun teng bo‘lishi kerak. Bu — nafaqat iqtisodiy zarurat, balki birinchi galda, barqaror rivojlanishning muhim omili, xalqaro munosabatlarda ishonch va hamkorlik shartidir”, — deya xulosa qildi davlat rahbari.

Xizmatdan Yagona portal orqali bepul foydalanish mumkin. Dastlab imtiyoz va ustuvorlikka ega yoshlar talabalar turar joyiga qabul qilinadi.

1-avgustdan talabalar turar joyi uchun arizalar qabuli boshlandi. Bu haqda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi matbuot xizmati xabar berdi.

Talabalar arizalarni Yagona portal (my.gov.uz) orqali yuborishlari mumkin. Bunda xizmat avtomatik tarzda ko‘rsatilib, hech qanday to‘lov hamda hujjat qabul qilinmaydi.

Tegishli reglamentga muvofiq dastlab imtiyoz va ustuvorliklarga ega talabgorlar turar joyga qabul qilinadi. Shundan so‘ng, umumiy ro‘yxatdagi talabalar uchun yotoqxonada ortib qolgan o‘rinlar soniga nisbatan navbat asosida taqsimlanadi.

Bunda yotoqxonalar quyidagicha ajratiladi:

• 1-kurs talabalari uchun — 55−65%;
• 2-kurs talabalari uchun — 15−20%;
• 3-kurs va undan yuqori kurs talabalari uchun — 20−25%.

Arizalar qabuli 1-avgustdan boshlab o‘quv yili yakuniga qadar davom etadi. Xizmatdan havola orqali foydalanish mumkin.

2025/2026-o‘quv yilida OTMlarning birinchi bosqichiga tavsiya etilgan abituriyentlar yakuniy natija chiqqandan so‘ng ariza yuborishlari mumkin bo‘ladi. Ular uchun ham joylar yuqoridagi tartib asosida ajratiladi.

Ular orasida tarjimonlar, tarixchilar, jurnalistlar, yozuvchilar, styuardessalar, modellar, matematiklar, konserjlar va boshqa intellektual va xizmat ko‘rsatish sohasi vakillari bor.

Microsoft sun’iy intellekt ta’siriga eng ko‘p uchraydigan 40 ta kasb ro‘yxati keltirilgan tadqiqotni e’lon qildi. Bu haqda People Talk nashri xabar berdi.

Ular orasida tarjimonlar, tarixchilar, jurnalistlar, yozuvchilar, styuardessalar, modellar, matematiklar, konserjlar va boshqa intellektual va xizmat ko‘rsatish sohasi vakillari bor.

Qayd etilishicha, bugungi kunda ChatGPT kabi til modellari tomonidan vazifalarining bir qismi bajarilayotgan aqliy mehnat vakillari xavf ostida turibdi.

Microsoft’ning katta tadqiqotchisi Kiran Tomlinson ta’kidlaganidek, tadqiqotning maqsadi ishdan bo‘shatishlar bilan qo‘rqitish emas, balki sun’iy intellektning ish unumdorligiga qanday ta’sir ko‘rsatishini tushunishdir.

Tadqiqot AQSh mehnat bozorini qamrab olgan bo‘lsa-da, tahlilchilar bu xulosalar dunyoning ko‘plab mamlakatlariga ham tegishli ekanligiga ishonch bildirmoqdalar.

Shuningdek, tadqiqotda sun’iy intellekt ta’siriga uchramaydigan 40 ta kasb ro‘yxati keltirilgan.

Ular orasida hamshiralar, massajistlar, idish yuvuvchilar, haydovchilar, yo‘l ishchilari, tom yopuvchilar, og‘ir texnika operatorlari, sanitarlar va zavod ishchilari bor.

Ularning vazifalari jismoniy mehnat, odamlar bilan bevosita muloqot yoki texnikani boshqarish bilan bog‘liq.

Biroq, mutaxassislarning ta’kidlashicha, robototexnika rivojlanishi bilan bu sohalar ham tanib bo‘lmas darajada o‘zgarib ketishi ehtimoldan xoli emas.