Eksport hajmi 8,4% ga, Rossiya bilan savdo hajmi 14,5% ga oshdi. Dekabr oyida O‘zbekiston $854 mlnlik oltin sotdi.
2024-yil yakunlariga ko‘ra, O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi $65,93 mlrdni tashkil etdi. Bu haqda Statistika agentligi hisobotida keltirilgan.
Ko‘rsatkich 2023-yilga nisbatan 3,8%ga oshgan. Bunga eksportning sezilarli o‘sishi ($26,94 mlrd, +8,4%), shuningdek, importning oshishi ($38,98 mlrd, +0,8%) sabab bo‘ldi. Salbiy saldo $12,03 mlrdgacha kamaydi (bir yil avval — $13,78 mlrd). Dekabr oyida O‘zbekiston oltin savdosini qayta tiklab, uni $854 mlnga realizatsiya qildi. 2024-yilda qimmatbaho metallar eksporti $7,48 mlrdni (yillik hisobda 8,3%) tashkil etdi.
Xitoy O‘zbekiston bilan savdo bo‘yicha ($12,48 mlrd) birinchi o‘rinni, shuningdek, asosiy tovar yetkazib beruvchi rolini ($10,43 mlrd) saqlab qoldi. Ikkinchi o‘rinni $11,63 mlrd bilan Rossiya egalladi, bu yo‘nalishda eksport sezilarli darajada oshdi ($3,68 mlrd).
Eksport
Oltindan tashqari, sanoat mahsulotlari asosiy eksport mahsuloti bo‘lib qolmoqda. Yanvar-dekabr oylarida ularni yetkazib berishdan tushgan tushum $4,2 mlrdga (+3,7%) yetdi. To‘qimachilik va gazlamalar eksportidan tushgan tushum $1,99 mlrd (-3,7%) ni tashkil etdi. Rangli metallar yetkazib berish 7,6% ga — $1,49 mlrdgacha oshdi, po‘lat va cho‘yan eksporti esa 5,8% ga — $175 mlngacha kamaydi.
Ikkinchi o‘rinda $2,17 mlrd (+22,4%) bilan oziq-ovqat mahsulotlari turadi. Bunda sabzavot va mevalar ($1,58 mlrd, +32,5%), shuningdek, don mahsulotlari ($397,9 mln, -16,9%) ustunlik qiladi.
Kimyoviy mahsulotlari eksporti hajmi $1,68 mlrd (+29,1%) ni tashkil etdi. Noorganik moddalar 83% ga o‘sib, $910,7 mlnga, o‘g‘it yetkazib berish esa $357,4 mlndan (+6,3%) yetdi. Mashinasozlik mahsulotlarini yetkazib berish 7,9% ga — $1,2 mlrdgacha kamaydi. O‘z navbatida, avtomobillar va ularning butlovchi qismlari eksporti yetakchi o‘rinni saqlab qoldi, biroq 16% ga qisqarib, $414,5 mlnni tashkil etdi.
“Boshqa transport uskunalari” eksporti uchdan bir qismga ($131,5 mln) oshdi. Elektrotexnika ($211,1 mln), elektr aloqa va ovoz yozish uskunalari ($52,4 mln) hamda ma’lumotlarni qayta ishlash uskunalari ($8,3 mln) yetkazib berish 7,3% ga kamaydi.
Iste’mol va boshqa tovarlar eksporti $1,1 mlrd (-7,5%) ni tashkil etdi. Kiyim-kechak yetkazib berishdan tushgan daromad $853,9 mlnga (-14,3%) yetdi, “turli tayyor mahsulotlar” bo‘yicha 49,7% ga — $171,2 mlnga o‘sish kuzatildi.
Neft mahsulotlari yetkazib berish uchdan ikkiga oshib, $567 mlndan oshdi, elektr energiyasi eksporti ham yarim baravarga oshdi ($115,9 mln). Bundan tashqari, gaz eksporti o‘tgan yilgi ko‘rsatkichdan ($627,6 mln) 18,4% ga oshdi.
Import
Tovarlar importi tarkibida mashinasozlik mahsulotlari $13,48 mlrd (-9,7%) bilan yetakchilik qilmoqda. Avtomobillar va butlovchi qismlarni yetkazib berish $3,33 mlrd (-25,7%), elektrotexnika — $1,99 mlrd (+5,1%), energiya generatorlari — $1,09 mlrd (+16,9%), aloqa qurilmalari — $1,03 (+19,3%) ni tashkil etdi.
Ikkinchi o‘rinni sanoat tovarlari egalladi — $6,05 mlrd (-4,2%). Cho‘yan va po‘lat ($2,66 mlrd, +4,4%), yog‘och mahsulotlari ($398,3 mln, +4,3%) va rangli metallar ($371,4 mln, +9,1%) importi oshdi.
Kimyo sanoati mahsulotlari importi 3,6% ga kamayib, $4,68 mlrdga yetdi. Tibbiy mahsulotlar uchun xarajatlar $1,73 mlrdga (+8,1%), birlamchi plastmassalar uchun $792,6 mln (-10,9%) ga yetdi.
Yoqilg‘i va yoqilg‘i-moylash materiallari yetkazib berish 50% dan ko‘proqqa — $3,95 mlrdga ko‘paydi. Rossiya va Turkmanistondan gaz importi 2,4 baravarga o‘sib, $1,67 mlrdni tashkil etdi. Neft va neft mahsulotlari uchun xarajatlar $1,97 mlrd (+22,2%) ga yetdi.
Shuningdek, xorijiy oziq-ovqat mahsulotlari importi $3,69 mlrd (+5,7%) ni tashkil etdi. Don yetkazib berish uchun $918,9 mln (-18,4%), shakar va qandolat mahsulotlari — $621,4 mln (+11,3%), sabzavot va mevalar uchun $383,8 mln (+10,2%) sarflangan.